Vua Si Vi

Ng�y xưa ở Ấn �ộ c� vị vua h�ng mạnh Si-Vi (Sivi) trị v� kinh th�nh A-R�t-Tha-Pu-Ra (Arithapura) thuộc vương quốc Si-Vi. Nh� vua sinh được một ho�ng tử cũng đặt t�n l� Si-Vi.

�ến tuổi trưởng th�nh, th�i tử đi Tắc-Xi-La (Taxila) học tập. L�c trở về, nhờ đầy đủ th�ng minh kiến thức, th�i tử được phụ ho�ng đề cử giữ chức ph� vương trong nước.

Khi vua cha qua đời, th�i tử Si-Vi l�n l�m vua, cai trị d�n ch�ng rất c�ng b�nh v� nh�n đức. Nh� vua cho thiết lập s�u trại tế bần ở kinh đ�, bốn trại tại c�c cổng th�nh v� hai trại b�n ngo�i ho�ng cung. Mỗi ng�y nh� vua bố th� khoảng s�u trăm ng�n đồng tiền cho d�n ngh�o. Mỗi th�ng v�o c�c ng�y mồng t�m, mười bốn v� rằm nh� vua đến thăm c�c trại n�y v� gi�m s�t để c�ng việc ph�n ph�t tiền bạc cho kẻ ngh�o được nghi�m chỉnh thi h�nh.

V�o một ng�y trăng tr�n, vua Si-Vi ngồi tr�n ngai v�ng dưới c�y lọng che v� suy nghĩ đến những việc m� đức vua đ� l�m gi�p đỡ cho d�n ch�ng:

"Về vật chất kh�ng c� c�i g� m� ta đ� kh�ng cho. Nhưng sự bố th� n�y chưa l�m ta thỏa m�n. Ta muốn bố th� những vật thuộc ho�n to�n của ch�nh th�n ta. H�m nay, khi đến trại tế bần, nếu c� ai muốn xin một bộ phận nơi th�n thể ta, ta sẽ vui l�ng cho họ phần đ�. Nếu kẻ n�o bảo rằng họ cần người n� lệ, ta sẽ cởi �o cẩm b�o v� tới đ� l�m c�ng việc của người đầy tớ để gi�p họ. Nếu c� người xin ta cặp mắt, ta sẽ m�c ch�ng ra ngay khỏi đầu để cho họ".

Nh� vua tắm với mười s�u b�nh nước hoa v� mặc y phục sang trọng. Sau khi d�ng bữa ăn thịnh soạn, đức vua cỡi tr�n thớt voi được trang ho�ng rực rỡ v� đi ra nơi ph�t chẩn.

�ế Th�ch (Sakka) vua của h�ng chư thi�n c� � định thử nh� vua. Ng�i nghĩ rằng: "Vua Si-Vi quyết định bố th� cho bất cứ người n�o xin cặp mắt của �ng ta. Khi gặp dịp ta sẽ thử xem nh� vua c� thể thực hiện được sự hy sinh cao cả n�y hay kh�ng".

Vua �ế Th�ch liền cải dạng l�m vị tu sĩ B� La M�n (brahmin) m� l�a đứng b�n ngo�i nh� tế bần. L�c nh� vua cỡi voi đi tới, �ng liền đưa tay ra k�u xin: "T�u đại vương, kh�ng nơi n�o tr�n thế gian kh�ng nghe tiếng tăm về những việc l�m phước đức của ho�ng thượng. Như nh� vua đ� thấy l� t�i bị m�. �ức vua c� đủ hai con mắt. T�i từ xa đến đ�y mong bệ hạ bố th� cho t�i xin một con mắt của ng�i". Nh� vua suy nghĩ: "��y ch�nh l� điều m� ta đ� nghĩ tới trong cung điện h�m nay. T�m nguyện của ta sẽ được th�nh tựu. Ta sẽ bố th� một m�n qu� m� từ trước nay kh�ng ai c� thể l�m." �ức vua quay người sang hỏi vị B� La M�n: " Ai bảo ngươi đến xin con mắt của ta? �� l� bộ phận quan trọng nhất nơi th�n thể con người v� kh� l�ng lấy ra cho".

"T�u đại vương, �ế Th�ch, vua của chư thi�n bảo t�i đến xin con mắt của ng�i. Người ta n�i rằng bố th� con mắt l� m�n qu� qu� b�u nhất hơn tất cả. Mong vua Si-Vi đừng từ chối. H�y cho t�i xin một con mắt của ng�i".

"N�y đạo sĩ B� La M�n, ngươi muốn xin ta một con mắt. Ta sẽ cho ngươi cả hai con". N�i xong, nh� vua bảo vị B� La M�n, theo ng�i trở về ho�ng cung.

Tin nh� vua muốn bố th� cặp mắt cho đạo sĩ B� La M�n m� được loan ra khắp kinh th�nh. C�c ho�ng hậu, thống so�i, thượng thơ v� quần thần đ� thỉnh cầu đức vua: "T�u bệ hạ, xin ng�i đừng cho cặp mắt. Bệ hạ n�n bố th� tiền bạc, ngọc ng� v� san h�. H�y cho ngựa, voi, xe v� vải kim tuyến. C� thể cho những vật dụng qu� b�u nhất của bệ hạ, nhưng xin ng�i h�y giữ g�n long thể an to�n v� khỏe mạnh để gi�p đỡ c�c thần d�n trung th�nh của bệ hạ. Ch�ng t�i van xin đừng bố th� cặp mắt của ho�ng thượng".

"Trẫm đ� ph�t nguyện bố th� bất cứ vật g� m� người ta xin trẫm. Nếu trẫm kh�ng giữ đ�ng lời nguyện, trẫm sẽ phạm một trong những điều tội lỗi nhất. Thần thức trẫm sẽ bị đe dọa v� trẫm sẽ bị đọa xuống c�i địa ngục của Di�m Vương (Yama). Kh�ng c� ai xin, trẫm sẽ kh�ng bố th� vật g�. Nhưng vị tu sĩ B� La M�n đ� van n�i xin cặp mắt của trẫm cho n�n trẫm phải giữ lời hứa".

C�c quần thần thưa: "Bệ hạ mong được điều g� khi bố th� cặp mắt của bệ hạ? Do nguy�n nh�n n�o khiến bệ hạ h�nh động như thế? V� gi� trị sự sống, sắc đẹp, nguồn vui hay quyền lực? Tại sao đại vương Si-Vi đ� phải bố th� cặp mắt ng�i v� phước b�u kiếp sau?"

"Khi bố th� cặp mắt, trẫm kh�ng mong cầu được danh vọng, gi�u sang, vương quốc hay nhiều ho�ng tử. Hạnh nguyện bố th� l� con đường đạo đức của c�c th�nh nh�n. L�ng trẫm cảm thấy tr�n ngập nguồn vui khi nghĩ đến việc bố th�".

Nh� vua quay sang vị y sĩ giải phẩu v� n�i: "N�y Si-Va Ca (Sivaka), ngươi l� bạn v� bề t�i của trẫm. Ngươi n�n l�m theo lời trẫm y�u cầu. H�y lấy cặp mắt của trẫm ra với b�n tay thiện xảo của ngươi v� trao tặng cặp mắt ấy cho vị tu sĩ B� La M�n m� l�a n�y"

"T�u bệ hạ, xin ng�i n�n suy nghĩ kỹ lại. �em cho cặp mắt của bệ hạ kh�ng phải l� một việc tầm thường".

"N�y Si-Va-Ca, trẫm đ� suy nghĩ rồi. �ừng chậm trễ v� n�i nhiều trước mặt trẫm. Theo lệnh trẫm, ngươi h�y lấy cặp mắt của trẫm ra".

Vị y sĩ giải phẫu do dự nhưng rồi vẫn phải mổ lấy cặp mắt của nh� vua ra theo � muốn của ng�i. Sự đau đớn thật lớn lao, tất cả c�c quần thần đều quỳ c�i xuống nơi ch�n đức vua, kh�c l�c v� k�u than: "Trời ơi! Thưa bệ hạ, tại sao bệ hạ l�m vậy? Bệ hạ hy sinh cặp mắt của bệ hạ".

Nh� vua im lặng nhận chịu sự đau đớn v� kh�ng thốt một lời n�o. Sau đ�, nh� vua bảo vị tu sĩ B� La M�n đến gần. "N�y, đạo sĩ B� La M�n h�y nhận lấy cặp mắt của trẫm để lắp v�o nơi lỗ hổng kh�ng tr�ng thấy của ngươi. Con mắt của sự gi�c ngộ s�u xa sẽ ng�n lần qu� b�u hơn con mắt của người thế tục n�y. Nhờ ngươi m� ta c� cơ hội để bố th�".

�ạo sĩ B� La M�n lấy cặp mắt của nh� vua, �p v�o nơi hai lỗ trống con mắt của m�nh v� rời khỏi cung điện. Vừa ra đến ngo�i cổng th�nh, �ng hồi phục lại nguy�n h�nh (�ế Th�ch) v� trở về thi�n giới.

Nh� vua bấy giờ bị m�, ng�i ở lu�n trong ho�ng cung, kh�ng thể đi lại tự do. V�i h�m sau, đức vua suy nghĩ: "Người m� l�m sao c� thể điều khiển c�ng việc quốc gia. Ta n�n trao vương quốc n�y cho c�c triều thần v� sẽ v�o nơi c�ng vi�n sống ẩn như một nh� tu khổ hạnh". �ức vua cho mời c�c quan đại thần đến v� n�i cho họ biết về điều nh� vua dự định l�m: "Trẫm chỉ cần một người đi theo với trẫm m� th�i. �ng ta sẽ chăm s�c v� dẫn dắt trẫm khi đi đường".

Nh� vua bảo đ�nh xe ngựa lại cho ng�i. Nhưng c�c quần thần đ� kh�ng muốn đức vua bước l�n xe ngựa. Họ mang kiệu bằng v�ng đến v� cung nghinh ng�i tới c�ng vi�n. Sau khi sắp đặt chỗ ở an to�n cho nh� vua, họ để lại một người hầu cận v� tất cả trở về ho�ng cung.

Vua �ế Th�ch nơi c�i trời nh�n xuống thấy vua Si-Vi đang tọa thiền ở c�ng vi�n, ng�i liền nghĩ: "Ta sẽ ban cho nh� vua một phần thưởng bằng c�ch gi�p cho mắt của ng�i s�ng lại".

Vua �ế Th�ch trở xuống trần gian với h�nh d�ng đ�ch thực của m�nh v� đứng trước đức vua m� l�a. Nh� vua nghe bước th�n lạ liền hỏi: "Ngươi l� ai v� ngươi muốn ta gi�p việc g�?"

"Ta l� �ế Th�ch, vua của h�ng chư thi�n, v� từ c�i trời ta xuống đ�y thăm ng�i. Ta muốn ban ơn cho đức vua th�nh thiện. H�y cho ta biết điều g� ng�i mong ước".

"N�y vua �ế Th�ch, ta đ� từ bỏ sự gi�u sang, quyền thế v� v� số tiền bạc của cải. Ta muốn chết v� kh�ng th�ch g� nữa v� ta bị m�".

"N�y vua Si-Vi, ng�i y�u cầu ta ban cho sự chết, v� ng�i bị m� l�a hay bởi ng�i kh�ng muốn sống?".

"Thưa Ng�i, v� t�i bị m�".

"N�y vua Si-Vi, ng�i đ� bố th� v� nghĩ đến phước b�u tương lai. Người ta xin ng�i một con mắt, nhưng ng�i lại hy sinh cho họ cả hai. Ng�i h�y cho t�i biết sự thật tại sao ng�i h�nh động như thế, rồi cặp mắt của ng�i sẽ được phục hồi lại".

"Thưa vua �ế Th�ch, nếu Ng�i muốn ban lại cho t�i cặp mắt, xin Ng�i ho�n trả ch�ng lại t�i như kết quả v� sự bố th� của t�i".

"Mặc d� ta l� �ế Th�ch, vua của h�ng chư thi�n, nhưng ta kh�ng thể cho ai con mắt được. Nay v� t�m bố th� cao cả của ng�i, chứ kh�ng bởi l� do n�o kh�c, m� cặp mắt được ho�n cho ng�i".

�ức vua hoan hỷ đ�p: "Bất cứ ai đến y�u cầu t�i bố th�, t�i sẽ cho họ tất cả, chứ kh�ng suy t�nh g� hết. Nếu sự thật đ�ng như lời t�i n�i xin một con mắt h�y trở lại với t�i." Ngay khi nh� vua vừa thốt ra những lời như vậy, một con mắt liền hiện ra nơi lỗ mắt trống của ng�i.

Nh� vua n�i tiếp: "Vị tu sĩ B� La M�n đến gặp v� xin t�i một con mắt, t�i đ� cho �ng ta cả hai. H�nh động bố th� ấy đ� mang lại cho t�i nguồn vui v� an lạc lớn lao nhất. Nếu lời t�i n�i l� đ�ng sự thật, xin cho lại t�i con mắt kh�c".

Tức th� con mắt thứ hai hiện ra, v� cặp mắt n�y được gọi l� "��i mắt của Ch�n L� Tuyệt �ối v� To�n Hảo".

Vua trời �ế Th�ch d�ng thần lực tạo ra cảnh thi�n triều hội họp tại c�ng vi�n. �ế Th�ch n�i với nh� vua: "N�y vua Si-Vi, để ban thưởng cho hạnh nguyện bố th� cao cả của đức vua, nay t�i hiến tặng cho ng�i cặp mắt thần. Ng�i c� thể nh�n thấy xuy�n qua những bức tường, khối đ�, n�i đồi v� thung lũng. Ng�i c�n thấy xa được mỗi ph�a h�ng trăm dặm". Rồi �ế Th�ch liền từ gi� nh� vua để trở lại thi�n đ�nh.

Th�p t�ng bởi c�c triều thần. Nh� vua trở về kinh đ�, v� giữa đ�m rước lễ nghi tưng bừng ng�i tiến v�o cung điện Căn-�a-Ca (Candaka) hay "Mắt Chim Khổng Tước". Tin tức mắt nh� vua s�ng lại được loan truyền khắp vương quốc Si-Vi v� d�n ch�ng đến viếng thăm đức vua c�ng mang theo tr�n tay họ với những qu� tặng.

Một hội trường lớn được dựng l�n nơi cổng v�o cung điện, v� nh� vua ngồi tr�n ngai v�ng dưới c�i lọng của ho�ng gia. Một đội trống tiến v�o kinh th�nh để l�i cuốn tập họp quần ch�ng. Khi đ�m đ�ng quy tụ đứng trước nh� vua, ng�i l�n tiếng ng� lời với c�c thần d�n: "Hỡi quốc d�n xứ Si-Vi, nay qu� vị đ� tr�ng thấy đ�i mắt thần n�y, xin mọi người đừng bao giờ d�ng thức ăn m� kh�ng nghĩ đến việc chia xẻ gi�p đỡ kẻ kh�c. Ai trong c�c bạn, khi c� người y�u cầu bố th�, ngay cả đến c�c vật th�n thiết nhất m� lại nỡ l�ng từ chối? Cặp mắt huyền diệu của trẫm l� m�n qu� tặng của thi�n thần. Ch�ng c� thể nh�n thấy xa h�ng trăm dặm khắp mọi hướng xuy�n qua bức tường, v�ch đ�, n�i đồi v� thung lũng. Trẫm đ� bố th� đ�i mắt chết để nhận lại cặp mắt thần. Hỡi c�c thần d�n của trẫm, h�y lu�n lu�n đem của cải bố th� cho người ngh�o khổ. H�y l�m điều l�nh gi�p đỡ tất cả ch�ng sanh v� qu� vị sẽ được th�c sinh l�n thi�n giới".

V�o c�c ng�y lễ v� mỗi nửa th�ng, vua Si-Vi đ� thuyết giảng những điều như vậy cho mọi người, khuyến gi�o họ hướng đời m�nh theo cuộc sống đạo đức. D�n ch�ng của nh� vua đ� bố th�, l�m những điều phước thiện, v� cuối c�ng họ được phước b�u sinh l�n c�i trời, sống đời đời hạnh ph�c với h�ng chư thi�n.

Tr�ch từ "Những mẫu chuyện tiền th�n �ức Phật

------> Trở về Phật Pháp Ngành Thiếu <------